Modlitwy

Czym różni się nabożeństwo od mszy świętej? Co to jest msza św. a czym jest nabożeństwo.

Pewnie wielu z nas - może niezbyt często - zadaje sobie takie pytania, kiedy uczestniczy w nabożeństwie lub mszy świętej.

Przychodzimy zwyczajowo do kościoła w niedzielę czy święta, bo tak nakazuje tradycja. Ksiądz odprawia mszę św. a w ogłoszeniach zaprasza np. na nabożeństwo majowe. Często słyszymy potoczne sformułowanie, że mszę św. też określa się mianem nabożeństwa. A zatem jak to jest?

Otóż na początku musimy zastrzec, że mówimy tu o tradycji chrześcijańskiej ale w ujęciu katolickim, gdyż inaczej to wygląda u chrześcijan protestantów.

Nabożeństwo jest oddawaniem czci Bogu we wspólnej modlitwie nas, wiernych. Zbieramy się, jako Kościół i w modlitwie np. odmawiając litanię, różaniec, adorując Najświętszy Sakrament, wielbimy Boga, przepraszamy Go i prosimy. Jest to właśnie forma wspólnej modlitwy, czyli z formy przypomina również mszę świętą. Msza święta istotowo jest jednak czymś innym.

Msza św. jest przede wszystkim Ofiarą, jaką Jezus złożył na Golgocie. W sposób sakramentalny ta Ofiara urzeczywistnia się na ołtarzu. Na drodze wiary jesteśmy więc świadkami śmierci Chrystusa. Msza to też uczestnictwo w Ostatniej Wieczerzy: to tam Jezus ustanowił sakrament Eucharystii, przemieniając chleb w swoje Ciało i wino w swoją Krew.

Tym, który tego dokonuje, jest sam Jezus Chrystus, działający przez kapłana i w swoim Kościele. Msza Święta jest więc najdoskonalszym uwielbieniem Boga, bo jest to dzieło Syna Bożego. I tu dochodzimy do najważniejszej różnicy w pojęciach dla mszy św. i nabożeństwa. W nabożeństwie my poprzez naszą modlitwę uwielbiamy Boga, natomiast we mszy św. sam Jezus Chrystus uwielbia Boga.

Ze względu na to, że msza św. to Uczta i Ofiara Chrystusa, naszym obowiązkiem jest świadome uczestnictwo w niej w dzień zmartwychwstania, który chrześcijanie od początku obchodzili w każdą niedzielę.

We Mszy Świętej działa żywy Bóg:

·       gdy słuchamy czytań biblijnych, to On mówi

·       gdy kapłan wypowiada słowa konsekracji, to Jezus przemienia chleb i wino

·       gdy przyjmujemy Komunię Świętą - jednoczymy się z Jezusem Chrystusem.

Msza jest cudem jednoczącym cały Kościół (nasz, na ziemi, pokutujący w czyśćcu i uwielbiony w niebie) z Bogiem. Uświęca nas i umacnia w drodze do zbawienia przez sakramentalny (ale realny!) udział w Męce, Śmierci i Zmartwychwstaniu Chrystusa.

 

Wróćmy teraz do nabożeństw.

Na wstępie zaznaczyliśmy, że omawiamy tutaj nabożeństwa chrześcijan katolików, gdyż u protestantów sytuacja wygląda trochę inaczej. Wiemy już, jaka jest różnica pomiędzy Mszą Świętą a nabożeństwem u nas, katolików. Zanim przejdziemy do szerszego omawiania nabożeństw, wypada wyjaśnić czym jest nabożeństwo u naszych braci protestantów.

Msza Święta jest przeistoczeniem chleba i wina w rzeczywiste Ciało i Krew Chrystusa. Protestanci natomiast nie uznają faktu takiego przeistoczenia. W ogóle. Czyli, chleb i wino nie stają się faktycznie dla nich materialnymi ciałem i krwią Jezusa Chrystusa (jedynym wyjątkiem jest kościół luterański, który naucza o konsubstancjacji, czyli współistnieniu dwóch natur – zarówno chleba i wina jak ciała i krwi Jezusa Chrystusa). Dlatego gdy gromadzi się wspólnota protestancka (zbór), aby wielbić Boga mówi się tam o nabożeństwach a nie o mszy.

 

Nabożeństwa w kościele katolickim.

Nabożeństwa są przejawem religijności lokalnej społeczności. Nie są one oficjalnymi ceremoniami kościoła, choć mogą być odprawiane z polecenia Magisterium kościoła różnych szczebli. Przez wieki tradycja katolicka ukształtowała bardzo wiele różnych nabożeństw, które znane są albo w całym kościele powszechnym albo tylko lokalnie. Poniżej omówimy przykłady nabożeństw z uwzględnieniem zwłaszcza tych, które również są częścią naszej tradycji.

·       Gorzkie żale

·       Droga Krzyżowa

·       Koronka do Miłosierdzia Bożego

·       Nabożeństwo różańcowe

·       Nabożeństwo majowe

·       Nabożeństwo czerwcowe

·       Nabożeństwo do Krwi Chrystusa

·       Adoracja Najświętszego Sakramentu

·       Procesja Bożego Ciała

·       Procesja rezurekcyjna

·       Nieszpory ludowe

·       Jutrznia

Sukcesywnie postaramy się szerzej omawiać każde z tych nabożeństw, rozszerzając zarazem w przyszłości tą listę. Nabożeństwa, które będą miały już swój opis, oznaczone będą możliwością dalszego przejścia poprzez podłożony link do treści szczegółowej.

Poniżej dodatkowo zamieszczamy różne modlitwy do ściągnięcia i własnego użytku.